Citruschillen : Gooi ze niet weg

De schil van citrusvruchten bevat heel veel vitamine C, maar ook krachtige antioxidanten en fytonutriënten, onder andere diverse stoffen die cholesterolverlagend werken. Verder zijn de schillen van verschillende soorten citrusvruchten al sinds duizenden jaren gebruikt in de volksgeneeskunde – ook Ayurveda en Traditionele Chinese Geneeskunde – als middelen om de spijsvertering te bevorderen. 

Als de citrusvruchten uit bio landbouw of van onbespoten bomen komen, kan je ze gebruiken om smaak te geven aan desserten, smoothies en allerlei gerechten. Verder kan je de schil eerst raspen, voordat je sap perst, en de geraspte schil laat je drogen (in de schaduw) om in kruidenthee, cake, koekjes, risotto, kroketjes, stoofpotjes, noem het maar op, te gebruiken. Je kan de geraspte schil ook invriezen voor later gebruik.

Citrusschillen worden ook verwerkt in compote of ingemaakt als gepekelde citrus (wat veel gebruikt wordt in Midden-Oosten cuisine – in tajine’s bijvoorbeeld). 

Ik gebruik een fijne en zeer scherpe rasp - zoals Microplane of Westmark - om de schil van de citrusvruchten op een efficiënte manier te verwerken, met bijna geen verspilling en weinig afwas achteraf. Bij gewone raspers blijft een groot deel van de schil in de rasper zelf achter en je moet dan gaan prutsen om zoveel mogelijk eruit te kunnen krijgen. Zo een fijne rasper is voor mij een onmisbaar gereedschap in de keuken. Ik gebruik dat ook om gember fijn te raspen - het wordt bijna een fijne “puree”.

azijn met appelsienschil

Om minder afwasmiddel te gebruiken: laat de citrusschillen in stukjes 3 weken lang weken in azijn in een afgedekte glazen bokaal. Doe achteraf de schil weg en de ingetrokken azijn kan gebruikt worden om de afwas te doen, of voor het schoonmaken van de vloer of badkamer. Sinds ik dat gebruik is mijn verbruik van kant-en-klare bio schoonmaak producten gehalveerd. Dit kan je doen zelfs als jouw appelsienen of citroenen niet uit bio landbouw komen. In dat geval is het toch aan te raden ze eerst goed wassen, goed afspoelen voordat je ze perst. 

Appelsiencompote

Als ik bio appelsienen koop, gebruik ik bijna alles (enkel niet de pitten) van de vruchten, ook de schil. Deze compote gebruik ik achteraf bij allerlei recepten, van smoothies, gebak, stoofpotjes, ijs, salade’s en saladedressings. Ik gebruik deze compote ook puur als confituur. 

Ingrediënten:

Schil van appelsienen

Kaneelstok (één of meerdere, afhankelijk van hoeveel schil je hebt om te verwerken)

Mascobadosuiker

Water

De appelsienschil goed afspoelen, het sap uitpersen (en opdrinken) en de schil in stuks snijden. Doe alle schilstukjes in een pan met de kaneelstok(ken) en net water genoeg om de schillen te bedekken.  Breng alles aan de kook en zet vervolgens het vuur lager. Laat het goed doorkoken totdat de schil zacht genoeg wordt, met een minimum van 20 minuten. Er zijn recepten waar men de compote van citruschillen 1 à 2 uur lang kookt. Hoe langer je het kookt, hoe zachter van smaak het zal zijn. Hou er rekening mee dat de gezonde eigenschappen van een citrusschil juist grotendeels in de bitterstoffen zitten. Langer koken zal veel van die gezonde stoffen neutraliseren of verwijderen. Wil je het toch wat minder bitter maken, dan kan je het mengsel 2 minuten laten koken, het water weggieten en opnieuw koken met vers water tot het gaar genoeg is. 

Verwijder de kaneelstok(ken) (je kan dezelfde kaneelstok wel bewaren om in andere recepten te gebruiken, want die bevat meestal nog veel smaak). Nu met een handmixer mixen totdat de schil met water goed gepureerd is. Voeg de mascobado toe naar smaak en breng de appelsienpuree terug aan de kook een 5-tal minuten.  Giet deze compote in gewassen, afgespoelde (het moet echt helemaal geen sporen van zeep in zitten) en gesteriliseerde confituurpotten en sluit ze onmiddellijk af met hun deksels. Plak labels op de potjes met wat erin zit en met de datum. De houdbaarheid hangt af van de algemene hygiëne gebruikt tijdens het inmaakproces. Ik heb al een appelsiencompote in mijn vooraadkast gevonden ouder dan 2 jaar die nog steeds even vers smaakte. Ik gebruik de compotes in stoofpotjes, cakes, smoothies, thee… 

Variaties: 
1) met appelsap + pectine : dan heb je een echte confituur textuur. 
2) met hokaido pompoen en kokosvlokken
3) met vijgen en kaneel

Wil je meer weten over de gezondheidsvoordelen van citrusschil? Kijk maar naar de links beneden.

Citrus Peel Benefits - Livestrong

Citrus Peel Medicine - Mother Earth Living

Lemon peels, the cheapest investment in your health - Mind Body Green

Citrus zest boasts skin cancer prevention - Examiner

Lemon Peel Benefits - Health Extremist

Lust je absoluut geen citrusschil? Geen probleem. Er zijn ook veel andere toepassingen voor de schil van citrusvruchten:

Uses for Lemon Peels  - DIY Natural

Bananenijs

Ingrediënten:

5 zeer rijpe bananen, in stukjes bevroren 

400g verse aardbeien

Hoe maak je het:

Alles in een high speed blender doen (Vitamix of Magimix) en goed blenden tot een smeuïge massa. Het is gemakkelijker als je eerst de aardbeien in de blender doet en daarna pas de bevroren bananen, dan blend het wat sneller en vlotter. Voor een zachter ijs gebruik 500g aardbeien ipv 400g (dan krijg je een zachte ijstextuur zoals die op de foto). Voor een harder ijs, gebruik wat minder aardbeien. Je kunt het ook terugzetten in de diepvries voor een nog stevigere ijstextuur ofwel in een ijsmachine als je wilt. 

Ik heb ook al andere versies gemaakt met bananen en:

1) kardemom en kaneel 

2) appelsienschil en “cacao pulp” (“polpa de cacau”, oa verkrijgbaar @ Brassuco, in Destelbergen)

3) 2 e.l. kokosroom en 3 e.l. carobepoeder. 

4) 300g ontpitte kersen

Het is telkens heel romig en verrassend lekker. Het geheim is de bananen heel rijp te laten worden voordat je ze in stukjes snijdt en ze invriest. Dan is de textuur nog zachter en nog zoeter.